Over Erfparadijzen
"Maar het is hier toch groen?"
Nederland is zo efficiënt ingericht dat de natuur steeds minder ruimte krijgt. Het platteland lijkt groen, maar weilanden en akkers bestaan vaak uit monoculturen met weinig plek voor wilde bloemen, insecten en andere dieren. De biodiversiteit is zo sterk afgenomen dat steden soms meer soorten rijk zijn dan het buitengebied. Uit gegevens van het Meetnet Dagvlinders blijkt zelfs dat 80% van de vlinders is verdwenen. Juist in het buitengebied liggen enorme kansen voor natuurherstel. Door erven natuurrijk in te richten, kunnen we de natuur weer op sterkte brengen – en die kans moeten we grijpen!
Erf voor erf
Erfparadijzen is een landelijke campagne die erfeigenaren bewuster maakt, inspireert en ondersteunt bij het natuurlijk inrichten van hun erf. In drie jaar tijd willen we minimaal 1.000 erfbewoners helpen om hun erf om te toveren tot een groen paradijs dat bijdraagt aan de biodiversiteit in het buitengebied. De campagne richt zich op eigenaren van erven (zonder directe gebruiksfunctie), waar ruimte is om de natuur te versterken en een gezonde leefomgeving te creëren voor mens en dier. Samen maken we Nederland groener, erf voor erf!
Basiskwaliteit Natuur
De norm voor de Basiskwaliteit Natuur in Nederland beschrijft de ondergrens van aanwezige planten en dieren die ten minste aanwezig moeten zijn om een gezonde leefomgeving te borgen. Bekend is dat momenteel veel gebieden in Nederland (nog) niet voldoen aan dit minimum, wat betekent dat er nog niet genoeg natuurlijke soorten flora en fauna zijn. Erfparadijzen beoogt door middel van bewustwording en activering van erfbezitters in buitengebieden impact te kunnen maken op de huidige kwaliteit van het Nederlandse landschap buiten de steden.
Basiskwaliteit Natuur gaat dus over de soorten die van nature thuishoren op het erf. Een aantal basissoorten die op het erf thuishoren zijn bijvoorbeeld: huismus, boerenzwaluw, witte kwikstaart, zwarte roodstaart, heggenmus, koolmees, bont zandoogje, dagpauwoog, groot koolwitje. Doe je het echt goed op je erf, dan komen er ook kwaliteitssoorten op het erf voor zoals: gekraagde roodstaart, egel, steenuil, kerkuil, koninginnenpage, landkaartje, icarusblauwtje, vleermuizen.
Lees hier meer over Basiskwaliteit Natuur.
De basis van een Erfparadijs
Bij een goede biodiversiteit op het erf gaat het om de juiste inhoud van de drie belangrijkste elementen:
- Soortenrijkdom: Planten, dieren, schimmels, bacteriën en micro-organismen horen thuis op een erf, zowel onder als boven de grond.
- Habitatdiversiteit: Verschillende habitats zoals schuren, borders, boomgaarden en graslanden bieden soorten een plek om te leven.
- Verbindingen: Hagen, bermen en landschapselementen zorgen voor genetische diversiteit en voorkomen geïsoleerde populaties.
Praktisch samengevat bevat een goede biodiversiteit voldoende structuur en variatie, waarbij voedsel, voortplantingsplekken en veilige schuilplaatsen worden geboden. De inrichting is bepalend voor de soorten en habitats, en de aansluiting op de omgeving.
Voedsel en leefgebied op het erf
Op jouw erf kun je simpelweg extra voedsel aanbieden door:
- Nectar: Gebruik jaarrond bloeiende inheemse planten en vermijd dubbelbloemige cultivars.
- Bessen: Kies voor heesters en hagen met besdragende soorten zoals lijsterbes, vuilboom en vlier.
- Planten: Gebruik ecologisch functionele planten zoals nectar- en voedselplanten.
- Insecten: Creëer schuilplaatsen zoals bijenhotels, dode stronken en composthopen.
Dieren kunnen zich voortplanten op het erf als er voldoende nestgelegenheid is, zoals bomen, struiken, open grond of water. Daarnaast moeten ze ook plekken hebben om zich te verstoppen bij extreem weer of gevaar. Rommelhoekjes zoals houtstapels en takkenrillen zijn hier ideaal voor.
Tot slot maak je verschil door je erf goed te beheren. Snoei niet alles in één keer, laat wat staan en beperk maaien en snoeien. Werk met biologische, inheemse plantensoorten en vermijd gifstoffen.
